Philippe van Wolputte: Fade-outs

Philippe Van Wolputte (Antwerpen, 1982) realiseerde op uitnodiging van Be-Part en Bruthaus een installatie in de oude industriële site van Claessens Artists’ Canvas in Waregem. De installatie is de grootste sitespecifieke ingreep die de kunstenaar tot nu toe creëerde. Ze is 45 meter lang, 4 meter hoog en bestaat uit onder andere ca. 1000 m2 schilderscanvas.

Philippe Van Wolputte ontwikkelde het laatste decennium installaties die refereren aan afgelegen en vaak ondergrondse locaties en tunnels, die hij als kunstenaar bewust opzoekt. Het zijn plaatsen die hij voor zichzelf ziet als vluchtoord in geval van dreiging. Uitvalsbasissen van waaruit hij kan vertrekken voor zijn exploraties en interventies in de publieke ruimte. Voor de creatie van deze 'urbane grotten' maakt Van Wolputte voornamelijk gebruik van arme, eenvoudige materialen die op de plaats van ingreep aanwezig zijn. De kunstenaar schept deze plaatsen om te bewaren, te herbeleven. Het zijn pogingen om opnieuw vast te houden, daar waar zijn oorspronkelijke ontdekkingen vaak worden afgebroken. Het zijn getuigen van een economisch verleden, stempels van industriële teloorgang. De sfeer die zijn installaties uitademen, is dan ook vaak unheimlich. Tegelijk zijn het plaatsen van bezinning en afzondering.

De titel FADE-OUTS verwijst naar beelden uit de herinnering van de kunstenaar. Beelden van bezochte en intussen verdwenen locaties. Plekken in zijn geest die net zoals de oorspronkelijke locaties wegebben en vervagen. Dat is dan ook de reden waarom de kunstenaar deze plaatsen hercreëert. Hij houdt het beeld vast als een vorm van rouwproces. Van Wolputte wil de verdwenen vluchtoorden opnieuw bezoeken. Hij wil het publiek hier ook bij betrekken en het die plaatsen tonen.

Voor de tentoonstelling FADE-OUTS bouwt Van Wolputte bij Claessens Canvas een installatie die eigenlijk een mix is van tunnels en gangen die hij in het verleden heeft ontdekt en geëxploreerd. Deze installatie is bewust samengesteld op een naïeve manier, met een doe-het-zelfesthetiek. Snel ineengehusseld, bijeengesprokkeld zoals barricades in een ontaarde betoging, een geïmproviseerd kamp gebouwd met de materialen die zich op de site bevinden. Van Wolputte speelt met de dingen die hij in vroegere tunnels gezien heeft: indicatiepijlen van urban explorers in de catacomben van Parijs, stellingen die achtergelaten werden door constructiewerkers bij onafgewerkte en verlaten stedelijke bouwwerken ...

Het licht in de tunnel van de installatie FADE-OUTS vervaagt naar het einde toe. De tunnel mondt uit in een bredere, grotere ruimte, waar het licht stopt. Het publiek bevindt zich in de duisternis. In deze verduisterde ‘baarmoeder’ – of zoals de kunstenaar zelf zegt: dome – toont een video tunnelzichten die vervagen (fade-out) met daarin schimmen van werkende mensen. De videobeelden van deze gangen worden samengesteld via Van Wolputtes typische werkwijze met print- en collagetechnieken. Het hierbij geïntegreerde geluid vervolledigt de unheimlichkeit van de installatie en toont de kunstenaar ook als noise-artiest.

Dat Philippe Van Wolputte de installatie FADE-OUTS bij Claessens Canvas bouwt en laat leven is niet toevallig. Claessens Canvas is een bedrijf dat al ruim 105 jaar het meest kwalitatieve schildersdoek ter wereld produceert en naar het buitenland exporteert. De gebouwen zijn een typisch voorbeeld van een industriële architectuur die ten dienste staat van de productie, in dit geval van schilderdoek dat gerenommeerde kunstenaars al ruim een eeuw gebruiken om op te schilderen. Een typisch voorbeeld van industriële archeologie.

Omdat de hedendaagse productietechnieken aan andere eisen dienen te voldoen dan de handmatige productie van weleer, gebruikt de doekenfabrikant momenteel een aantal productieateliers niet meer. Bijgevolg staan sommige ateliers er nog steeds bij zoals in het interbellum. Een van deze voormalige productiezalen herbergt nu van Wolputtes installatie. De kunstenaar geeft hier op zijn heel eigen wijze betekenis aan wat was. Deze artistieke interventie kan worden beschouwd als een sleutelwerk binnen zijn nog jonge oeuvre. Zonder letterlijk gebruik te maken van de oorspronkelijke functie van deze site met haar bijzondere geschiedenis creëert de kunstenaar betekenis.

In de galerij Bruthaus in Waregem toont Philippe Van Wolputte tegelijk grafische ingrepen, beelden die gemaakt werden tijdens de opbouw van de installatie. Unieke zeefdrukken, monotypes, fotocollages waarop hij opnieuw drukt, krast, wegscheurt, kleeft, schrijft. Het zijn getuigen van wat was. Ze functioneren als een archivering van deze tijdelijke, indrukwekkende installatie. Het zijn pogingen om vast te houden wat uitgevaagd zal worden.